![Εντυπωσιακή αρχαιολογική ανακάλυψη στην Παιανία: Επιτύμβια στήλη με δύο γυναικείες μορφές σε φυσικό μέγεθος [εικόνες]](https://www.kirkinews.gr/wp-content/uploads/2021/01/gynaikeio-glypto-360x180.jpg)
Ένας μικροβιοκτόνος λαμπτήρας είναι μια πηγή φωτός που παράγει υπεριώδες φως. Υπεριώδης ονομάζεται η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται σε μήκος κύματος μικρότερου από το ιώδες του ορατού φάσματος, και μεγαλύτερο των ακτινών X. Οι μικροβιοκτόνοι λαμπτήρες χρησιμοποιούνται για την απολύμανση και αποστείρωση χώρων εργασίας, εξοπλισμού εργαστήριων βιολογίας και ιατρικών εγκαταστάσεων. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή όζοντος για αποστείρωση νερού.
Γράφει ο Σπύρος Κιτσινέλης*
Συγκεκριμένα η ακτινοβολία UV-C έχει χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά επί δεκαετίες για τη μείωση της εξάπλωσης βακτηρίων, όπως της φυματίωση ενώ επίσης έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για την απενεργοποίηση του ιού της γρίπης H1N1 και άλλων κορωνοϊών, όπως του ιού SARS-CoV και του MERS-CoV. [1-4] Η ακτινοβολία UV-C είναι αποτελεσματική διότι προκαλεί βλάβες στο DNA και στο RNA απενεργοποιώντας έτσι ένα βακτήριο ή ιό.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι τέτοιων πηγών φωτός
- Λαμπτήρες υδραργύρου χαμηλής πίεσης
- Λαμπτήρες υδραργύρου υψηλής πίεσης
- Παλμικοί λαμπτήρες ξένου
- Λαμπτήρες Excimer (excited dimers)
- Δίοδοι εκπομπής φωτός (LED)
Οι λαμπτήρες ενδέχεται να εκπέμπουν πολύ συγκεκριμένα μήκη κύματος UV-C (όπως 254 nm ή 222 nm) ή μπορεί να εκπέμπουν ένα ευρύ φάσμα. Ορισμένοι λαμπτήρες εκπέμπουν επίσης ταυτόχρονα ορατή και υπέρυθρη ακτινοβολία.
Εν μέσω πανδημίας και εξάπλωσης του SARS-Cov-2, η χρήση μικροβιοκτόνων λαμπτήρων γίνεται όλο και συχνότερη με εφαρμογές τους σε μέσα μαζικής μεταφοράς, σε ρομπότ που καθαρίζουν επιφάνειες σε νοσοκομεία αλλά και σε τράπεζες. Υπάρχει πλήθος προϊόντων στην αγορά τόσο για απολύμανση μεγάλων χώρων όσο και για οικιακή χρήση. Απαιτείται μεγάλη προσοχή όμως καθώς η υπεριώδης ακτινοβολία είναι επιβλαβής για τον άνθρωπο. Εκτός από την πρόκληση καρκίνου του δέρματος, αυτή η ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει εξαιρετικά επώδυνη φλεγμονή του κερατοειδούς του οφθαλμού, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή ή μόνιμη τύφλωση. Για το λόγο αυτό, πρέπει να αποφεύγεται η άμεση θέαση και έκθεση στην ακτινοβολία που παράγεται από έναν UV λαμπτήρα, λαμβάνοντας υπόψη τις αντανακλάσεις. Πριν δούμε τέτοιες πηγές φωτός να κάνουν την εμφάνιση τους σε σπίτια και σχολεία θα πρέπει καταρχάς να υπάρχει εκπαίδευση και ενημέρωση για τη χρήση και τους κινδύνους αλλά και ξεκάθαρη εικόνα, μέσα από περαιτέρω μελέτες, για τις συνθήκες και τις προδιαγραφές που απαιτούνται για να είναι κάθε προϊόν αποτελεσματικό και ασφαλές.
Πηγές
[1] Predicted Inactivation of Viruses of Relevance to Biodefense by Solar Radiation,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1280232
[2] UV Lights and Lamps: Ultraviolet-C Radiation, Disinfection, and Coronavirus,
[3] Ultraviolet Light Fights New Virus,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7319933
[4] Far-UVC light (222 nm) efficiently and safely inactivates airborne human coronaviruses,
https://www.nature.com/articles/s41598-020-67211-2
[5] Light Sources: Basics of Lighting Technologies and Applications, Taylor and Francis – CRC, ISBN: ISBN: ISBN: 978-1-48224-3673
*Ο Δρ Σπύρος Κιτσινέλης είναι φυσικοχημικός και Υπεύθυνος Επικοινωνίας Ένωσης Ελλήνων Χημικών
